Bij sommige wijnen op onze website staat dat deze voor openen gedecanteerd moeten worden. Misschien zul je je afvragen waarom dit bij sommige wijnen wel staat en bij andere niet. Wij leggen je uit wat decanteren precies is en wat het voor effect heeft op de wijn.
Wat is decanteren?
Decanteren is simpelweg het overgieten van een fles wijn in een karaf. De reden om een fles wijn te decanteren is om droesem in de wijn te scheiden van de wijn. Droesem in een wijn is heel natuurlijk. Dit zijn kleine deeltjes die al die tijd aanwezig waren, maar na verloop van tijd samenklonteren en naar de bodem van de fles zinken. Deze droesem vormt zich tijdens het rijpingsproces van veel rode wijnen van goede kwaliteit. Na verloop van tijd klonteren deze deeltjes samen en zinken ze naar de bodem van de fles. Dit wordt ook wel bezinksel genoemd.
Hoe decanteer je wijn?
Omdat je je wijn als het goed is liggend bewaard, kun je deze het beste een dag voor je de wijn gaat drinken rechtop zetten. Zo kan het bezinksel langzaam naar de bodem van de fles zakken. Wanneer je de wijn een dag later gaat openen is het de kunst om de fles zo voorzichtig mogelijk te openen, zonder al te veel beweging. Schenk de wijn vervolgens in een vloeiende beweging in een karaf. Zorg ervoor dat je genoeg licht hebt zodat je het bezinksel goed kunt zien. Wanneer het bezinksel naar de flessenhals komt is het het moment om te stoppen met schenken. Het is belangrijk dat je dit overschenken met vaste hand doet en vooral zonder onderbrekingen. Als je de fles tussendoor weer rechtop zet wolkt het droesem door de wijn en heeft dit weer tijd nodig om te bezinken.
Witte wijn heeft maar zelden bezinksel en hoef je dus ook niet te decanteren. Heel af ten toe slaat er wat wijnsteenzuur neer in een fles witte wijn. Dit is heel scherp en zuur van smaak. Wijnsteenzuur komt van nature voor in wijn en ziet eruit als suikerkristallen. Vaak gebeurt dit pas als de temperatuur van de wijn daalt. Meestal koelt de wijnmaker de witte wijn daarom zelf al voordat hij de wijn gaat bottelen, zodat het wijnsteenzuur in het vat neerslaat.
Jonge wijn decanteren
De tweede reden om een wijn te decanteren is om deze lucht te geven. Dit is vooral van belang bij jonge rode wijnen die nog niet helemaal op dronk zijn. Eigenlijk noemen we dit niet decanteren, maar karaferen. Door de plotselinge blootstelling aan veel zuurstof kun je het effect van een jarenlange kelderrijping in grove lijnen nabootsen. In de kelder onwikkelt de wijn zich langzaam door de opname van erg kleine hoeveelheden zuurstof door de kurk heen.
Hoe doe je dat, wijn karaferen?
De wijn hoeft in dit geval niet voorzichtig te worden overgeschonken, integendeel. Er moet veel zuurstof bijkomen, dus laat de wijn vooral in de karaf klotsen. Natuurlijk is het geduldig in een kelder laten rijpen beter dan deze ruige behandeling, maar toch is het een mooie manier om een nog wat gesloten wijn te dwingen zijn geur en smaak vrij te geven. Een uur voordat je de wijn gaat drinken karaferen en laten staan is vaak wel voldoende. Er zijn verschillende vormen karaffen te koop. Wij gebruiken het traditionele model met een smalle hals en brede buik. De inhoud van een wijnfles komt tot halverwege dit brede gedeelte, waardoor de wijn veel contact heeft met zuurstof.
Wijn karaferen in het glas
Als een wijn in een groot, ruim glas wordt geschonken krijgt deze toch ook al lucht? Ja, dat klopt. Niet zoveel als in een karaf, maar het werkt ook. Met een groot wijnglas kun je de wijn ook goed rondwalsen daardoor de geuren veel beter vrij komen.
Er wordt ook wel geadviseerd om de fles wijn een paar uur voor het schenken te openen en te laten staan om zuurstof te happen. Als je echter bedenkt dat het gedeelte van de wijn dat contact heeft met zuurstof (het kleine stukje in de hals van de fles) maar zeer bescheiden is ten opzichte van de inhoud van de fles, dan is het ook wel voor te stellen dat dit weinig effect heeft op de wijn.
Welke wijn karaferen?
Jonge rode wijn
Het is over het algemeen krachtige, jonge rode wijn die gebaat is bij karaferen. Dit soort wijn kan in zijn jeugd wat hard overkomen. De tannines zijn nog heel erg aanwezig en geven een stroef gevoel in de mond, de zuren zijn nog wat scherp en de wijn heeft nog heel jeugdige fruitige tonen. De wijn bestaat uit meerdere componenten maar is nog niet samengesmolten. Door de wijn in een keer een grote hoeveelheid zuurstof te geven creeër je eigenlijk het effect van oxidatie, de veroudering door zuurstof. Bij een jonge wijn is dit positief.
Oudere rode wijnen
Ook oudere rode wijnen kunnen gebaat zijn bij karaferen. Zo kunnen ze na hun lange verblijf in de fles wat op adem komen. Pas wel op bij hele oude wijnen. Deze zijn soms zo fragiel dat ze door de overdosis zuurstof al hun aantrekkingskracht kunnen verliezen.
Witte wijn
Witte wijn hoeft niet gekarafeerd te worden. De meeste witte wijnen komen op de markt om meteen te drinken, hoe frisser en jonger des te beter. Zet de wijn wel even in de koelkast en wacht geduldig tot deze op temperatuur is. Alleen oudere, complexe witte wijnen uit bijvoorbeeld Bordeaux of Bourgogne kunnen gekarafeerd worden zodat ze hun geur en smaak vrijgeven.
