Witte wijn kan, in tegenstelling tot rode wijn, van witte en blauwe druiven gemaakt worden. Het druivenras, samen met de gisting bepaalt in belangrijke mate de kwaliteit van de witte wijn. Maar hoe loopt dat zogenaamde vinificatieproces eigenlijk? Wij vertellen het je in onze blog.
Onze mooiste witte wijnen:
Persing
Bij het maken van witte wijn worden de druiven direct na het oogsten gekneusd, ontsteelt en geperst. Dat eerste is om bittere stoffen zoals tannines buiten de wijn te houden, dat tweede gebeurt om te voorkomen dat de schil van de druif kleurstoffen afgeeft aan de wijn. Wat overblijft is most, een troebele substantie die moet worden geklaard om zo tot een heldere vloeistof te komen. De substantie wordt gekoeld tot een graad of vier, waardoor organische deeltjes die na de persing zijn achtergebleven neerslaan en er een heldere most ontstaat. Als dit proces, dat ook wel débourbage wordt genoemd, is afgerond is het tijd voor de alcoholische gisting.
Gisting witte wijn
Witte wijn gist over het algemeen in roestvrijstalen tanks, waarin de temperatuur goed gecontroleerd kan worden. Witte wijn vergist namelijk over het algemeen namelijk bij een temperatuur van 14 tot 20 graden. Om de wijn tonen van hout en vanille te geven, denk aan volle Chardonnay, kan de wijnmaker er ook voor kiezen de gisting te laten plaatsvinden in een houten vat (barrique). Dat gebeurt bij een hogere temperatuur: zo’n 22 tot 33 graden. Tijdens het gistingsproces, dat twee tot vier weken duurt, worden de natuurlijke suikers in het sap omgezet in alcohol.
Rode wijnen ondergaan na die eerste alcoholische gisting een tweede gisting, die ook wel malolactische gisting wordt genoemd. Hierdoor worden van nature aanwezige appelzuren omgezet in melkzuur, dat zachter en ronder van smaak is. Omdat witte wijnen hierdoor hun frisheid verliezen, ondergaan zij die tweede gisting niet. Met uitzondering van houtgelagerde Chardonnays uit bijvoorbeeld Bourgogne, die tijdens de malolactische gisting die lekkere boterige smaken opdoen.
Droog of toch zoet?
Als alle suikers zijn omgezet in alcohol en het gistingsproces is gestopt, is er een droge witte wijn gemaakt. Als de wijnmaker laat geoogste, zoete druiven gebruikt, stopt dit proces voordat alle suikers zijn omgezet in alcohol. Dat gebeurt als het alcoholpercentage zo’n vijftien procent heeft bereikt. Een tweede manier om de gisting te laten stoppen, en dus een zoete witte wijn te krijgen, is de temperatuur te laten dalen. De wijnboer kan het gistingsproces ook stoppen door de gistcellen uit de wijn te filteren. Dat geeft een zoete wijn met een lager alcoholpercentage.
Lagering
Na de gistingsperiode moeten witte wijnen rijpen om zo hun kenmerkende aroma’s op te doen. Dat gebeurt in stalen tanks voor frisse en fruitige wijnen, zoals Riesling en Pinot Grigio, en op eikenhouten vaten voor volle en complexe witte wijnen uit bijvoorbeeld Bourgogne. De rijpingsperiode varieert. Daarbij geldt: hoe complexer de wijn, hoe langer de lagering. Het vinificatieproces wordt afgesloten met rijping op de fles.
Nobele rotting
Nobele rotting, of ook wel edele rotting, is een wel heel bijzondere manier om zoete witte wijn te maken. Oké, echt smakelijk klinkt het niet, maar het is een natuurlijk proces dat plaatsvindt in de wijngaarden en waanzinnig lekkere zoete wijnen oplevert. De wijnboeren laten de druiven langer dan gebruikelijk aan de stokken hangen, waarbij ze worden bezocht door een schimmel die minuscule gaatjes boort in de schil. Een groot deel van het water in de druif verdwijnt hierdoor. De druif verschrompelt en het suikergehalte neemt toe, met een bijzonder geconcentreerde druif als resultaat. Op die manier wordt bijvoorbeeld de hemelse Sauternes gemaakt, de bekendste zoete wijn uit Bordeaux.
En hoe zoeter de witte wijn, hoe langer deze kan worden bewaard. Soms tot meer dan honderd jaar. Zo werd in 2011 nog een fles Sauternes van Château d’Yquem uit 1811 geveild. De nieuwe eigenaar moet een echte liefhebber van de zoete witte wijn zijn: hij telde er maar liefst 85.000 euro voor neer. Gelukkig bent u bij ons een stuk voordeliger uit. In onze wijnwinkel vind je een Sauternes voor onder de vijftien euro en natuurlijk de zoete grootheden Riesling, Muscat (of Moscato), Sémillon en natuurlijk Gewürztraminer. Lekker om zo van te nippen, hemels als dessertwijn.